Soms doe ik dingen die ik niet zou moeten doen. Zoals de reacties lezen onder social media publicaties van populistische nieuwssites. Spoiler: daar word je niet vrolijker van. Aan de andere kant, als ik deze zelfkastdijdende hobby niet had, was dit schilderij er niet geweest.
Bedrijven verdienen geld wanneer mensen op een URL klikken. Daardoor zijn koppen en titels vaak (nog) populistischer dan de inhoud. Je ziet het ook terug in reclames. Waar vroeger een dagcrème werd aangeprezen als dagcrème, staat er nu iets in de trant van: “Dit moet je doen om niet op een verlepte vleesandijvie te lijken.” Deze manier van uitlokken heet een ‘clickbait’.
Toen ik in december, tijdens het hoogtepunt van de sinterklaasperikelen, de facebookreacties onder zo’n clickbait las, viel ik van de ene in de andere verbazing. Blijkbaar lazen mensen het echte artikel niet eens, louter de opruiende kop. Er werden vreselijk racistische relazen geschreven: van ophemeling van de holocaust tot de klassieker ‘kanker op naar je eigen land.’ Ik ging op onderzoek uit: wie zijn deze reaguurders in godsnaam? Ik raakte geobsedeerd door hun accounts. Ik stuitte op enorme buffeten, korrelige foto’s van gehuurde sportwagens, buurtbarbecues onder partytenten, en dus deze arme Donald in memoriam.
Ik houd me al een tijdje bezig met het schilderen van screenshots. Het begon met een Instagramstory van auteur Marten Mantel die -met een foto van een opgezette rat in clownskostuum- opriep te gaat stemmen voor het Eurpopees parlement, omdat “de clownratten van extreem rechts sowieso zouden gaan.” Zijn content beschouw ik als een geloofwaardige weergave van de 21ste eeuw. De meme-cultuur wordt vaak onderschat of zelfs weggewuifd, maar verdient een prominentere plek in de canon. Ik zie sommige screenshots (van memes) als conceptueel hyperrealisme met cultuurhistorische waarde. Omdat story’s maar 24 uur online staan, besloot ik een aantal te schilderen om ze te vereeuweigen.
Donald is de boxer van de familie M. Willy’s vrouw opereert online onder zijn naam. Onder het portret las ik dat de hond vergiftigd is door kattenhaters, verder blijf ik met veel vragen achter. Rust in vrede, onschuldige Donald. (acryl en medium op doek, 30x40cm, 2019)
